Başarısızlığın Sebepleri Motivasyon ve Dikkat Dağınıklığı
Neden Başaramıyorum? Sebep Dikkat Dağınıklığı mı Motivasyon Eksikliği mi?
Neden başaramıyorum? Sorun nedir? Galiba dikkatim dağınık. Yok yok! Aslında konsantrasyonu yüksek birisiyim ama beni motive edecek şeyler bulamıyorum! Acaba motivasyon konuşmaları mı dinlesem? Belki de konsantrasyon gücüm sandığım kadar iyi değildir! Belki de bir gıda takviyesi kullanmalıyım! Bu değerlendirmeleri yaptığına göre kendini başarısız buluyorsun, değil mi? Peki başarı nedir? Başarının tanımı kişiden kişiye değişir mi? Başarıyı nasıl tanımlardın? Bunu yorum kısmında belirtirsen sevinirim!
Neden başarı üzerine bir makale yazıyorum? Bildiğin gibi Udemy platformunda bir süredir affiliate marketing ve dijital pazarlama üzerine eğitim vermekteyim(Bilmiyor olsan da artık biliyorsun). Eğitimi tamamlayan kursiyerlerle telefon numaramı ve mail adresimi paylaşarak, onlarla sürekli olarak iletişim kuruyorum (İletişim kurmaya çalışıyorum da diyebilirim!). Bu iletişim esnasında konuştuğumuz asıl konu pazarlama değil, başarı ve kaygılar oluyor!
Bu makalenin girişini fazla uzattığı mı düşünüyorsun? Öyleyse makale başlıklarını sıralayım ve temel konumuza dönelim: NEDEN BAŞARAMIYORUM? MOTİVASYONUMU VE KONSANTRASYON GÜCÜMÜ NASIL GELİŞTİREBİLİRİM?
İtiraf etmek gerekirse bir psikolog değilim! Bir yaşam koçu da değilim. Dolayısıyla burada sana öğütler verip, buradan ders çıkarmanı beklemiyorum. Tek amacım aklımdaki soruları seninle paylaşmak ve bu soruları kendine sormanı sağlamaktır. Hadi başlayalım:
Başarının Tanımı Nedir?
Sence başarının tanımı nedir? Hayatında ne olursa kendini başarılı sayardın? Eğer bu soruları bana bir üniversite öğrecisi iken sorsaydın sanırım şu yanıtları verirdim:
* Sınavdan yüksek bir not alıyorsam başarılıyım,
* Çok para kazanıyorsam başarılıyım,
* Lüks bir otomobilim, evim ve giyeceklerim varsa başarılıyım,
* Büyük bir firmada yönetici pozisyonunda çalışıyorsam başarılıyım,
* Son sözü ben söylüyorsam başarılıyım.
Sen de mi böyle düşünüyorsun? Öyleyse sana sormak istediğim bir soru daha var! Yukarıdaki maddelerde yazılanlar başarının tanımımıdır yoksa başarının sonuçları mıdır? Ben tüm bu maddeleri başarının sonuçları olarak değerlendiriyorum.
Peki bana göre başarının tanımı nedir? Başlamaya kara verdiğin andır. Diğer bir değişle harekete geçmeye karar verdiğin andır. Başarmak için yola çıkmalısın. Tamam ama nasıl bir yol bu? Tamam harekete geçeceğim. Ama ne yapacağımı bilmiyorum ki, nasıl harekete geçeceğim ?
Başarmak için ne yapmalı?
Başarmak için harekete geçmem gerektiğini biliyordum! Ama ne yapmalıydım? İş başvurusunda bulundum ama onaylanmadı. Ticarete mi atılsam? Ama sermayem yok. Sermayem olsa ne olur ki? Ne iş yapabileceğimi bile bilmiyorum. En iyisi tekrar bir üniversite eğitimi alayım. Ama bunun için de yaşlıyım. KPSS'ye mi girsem acaba? Ama alanımda zaten atama yok. Bölümümden mezun olan yüzbinlerce insan var. Bana sıra gelene kadar...Ben şimdi ne yapacağım? Kendimi çok çaresiz hissediyorum!
Bir kaç yıl öncesine kadar bende kendime bu soruları soruyordum ve kendimi gerçekten de çok çaresiz hissediyordum. Belki de sen de şu an aynı durumdasın! Peki ama bu durumu kabullenecek miyiz? Elbette hayır! Öyleyse ne yapmalıyız? Ben sana kendi yaptıklarımdan bahsedeceğim. Umarım yardımı olur!
- Herşeyden önce çevrendeki insanlardan hiç bir şey bekleme! Onlar sana yardımcı olmayacaklar ya da olamayacaklar. Bunu kabullendiğin an kendine odaklanabilirsin.
- Sahip olduğun herşeyi listele(ev, araba,İnternet erişimi, bilgisayar, akıllı telefon dahil her şeyi!). Bunu yapmak olanaklarını değerlendirmen açısından oldukça önemli. Böylece tüm bu olanakların farkına varırsın. Kim bilir belki de onları daha iyi değerlendirirsin!
- Tek başına bireysel olarak neler yapabileceğini değerlendir (Ticarete atılmak, blog yazmak, youtuber olmak, tercüman olmak,freelance çalışmak, mobil - masaüstü - web uygulaması geliştirmek vb...). Bunu yaptığında şunu anlayacaksın: Aslında çaresiz değilsin. Sadece çarelerin farkında değilsin. Ayrıca bu madde de belirtilen şeyleri yaptığında umutlanacaksın ve piskolojik açıdan biraz daha rahatlayacaksın! Sadece kendine en uygun olduğunu düşündüğün şeyleri seçmen yeterli!
- Kendini Başkalarıyla Asla Kıyaslama. Arkadaşım daha başarılı. O benden daha fazla para kazanıyor! Tüm bu kıyaslamaların sana ne faydası var? Başkalarının başarılarını sürekli göz önünde bulundurursan bu moralini bozabilir. Hatta motivasyonunu kaybetmene bile neden olabilir. Unutma ki herkez kendinden sorumludur. Kıyasladığın kişi farklı bir hayat yaşarken sen bambaşka bir hayat yaşıyor olabilirsin. Faklı hayatlar farklı koşullar demektir. Onun aldığı eğitimi sen aldın mı? Onun sahip olduğu imkanlara sen sahip misin? Onunla aynı genetik kodlara sahip misin? Öyleyse kendini başkasıyla kıyaslaman hem anlamsız hem de gereksiz. "Öyleyse ben de, benden daha az başarılı insanlarla kendimi kıyaslarım. Böylece motivasyonum da yükselir. Ne dersin? ". Bence bu da bir hata. Çünkü böyle bir davranış rehavete kapılmana sebep olabilir. Sen en iyisi hedeflerine odaklan!
- Her zaman bir planın olmalı. Başarmak üzerine izlediğim bir çok youtube içeriğinde, başarı üzerine okuduğum bir çok kaynak ve blog yazısında "plan yapmak" vurgulanıyordu. Bu arada bu yararlandığım kaynakların hepsi koca koca uzmanlara aitti. Madem öyle uzmanlar plan yapmam gerektiğini söylüyor öyleyse hemen yapayım! Sabah kalk. Kahvaltını yap! Sonra iki saat boyunca blog yazısı yaz! Sonra 1-2 saat youtube videosu çek! Sonra.... Bu planların hiç bir faydasını görmedim! Çünkü plan yapmasını bilmiyordum. Açıkçası, plan denilen şey gün/saat ve işlerden oluşan bir tablodan ibaretti benim için. Bu yüzden plan yaparken, yapılması gereken işleri çok yüzeysel tanımlıyordum. Daha sonra plan yapmaktan vazgeçtim. Daha doğrusu bu planları hedefe dönüştürdüm. Böylece yapmam gereken işleri somutlaştırdım. Bir arkadaş tavsiyesi istersen, sana şunu öneririm. "Yarın 5 saat matematik çalışacağım" ya da "Yarın iki saat boyunca blog sitem için bir makale yazacağım"gibi bir plan yapma! Bunun yerine " Yarın üçgende açılar konusunu kapsayan 30 soruluk bir test çözeceğim " ya da "Anahtar kelimeler ile alakalı bir makale yazacağım" gibi daha kesin hedefler belirle. Ayrıca kendine saat sınırı koyma(En azından başlarken). Eğer işlerin tahmin ettiğinden erken biterse, hedeflediğin diğer iş planlarına geçiş yaparsın.
- Bahane üretmek yerine çözüm üretmeye çalış. Umarım bu madde seni kızdırmaz. Yine de konuyu yumuşatmak için kendimden örnek vereceğim. Beni kızdıran bazı şeyler var(bu şeyler hala var ancak hayatıma daha az etki ediyorlar artık!). Bunları kısaca sayayım: Ülke iyi yönetilemiyor. İmkanlarım çok kısıtlı, keşke biraz daha param olsaydı. Ondaki amca bende olsa.....gb.gb.gb. Şikayet edecek birşeyler hep buluyordum. Ancak burada bir problem var. Bu şikayet ettiğim unsurların hepsi de dış faktörlerdi. Ben bu dış faktörleri nasıl değiştirebilirm ki? Örneğin ülkenin yöneticilerini tek başıma belirleyemem değil mi? Ekonomik politikalarda karar almam da söz konusu değil! Para gökten yağdı da ben mi toplamadım? Bunun için de yapacak birşeyim yoktu. Daha sonra kendi kendime dedim ki "Neden elinde olmayan şeylere odaklanıyorsun ki? Nasıl olsa dış faktörler üzerinde herhangi bir etkin yok! En iyisi elindekilere odaklan.". Evet kendimle bu konuşmayı yaptıktan sonra sadece kendime ve sahip olduğum olanaklara odaklandım. Artık kızmak için veya bahane üretmek için bir sebebim yoktu. Zira sahip olduğum şeylerle yapabileceğim çeşitli iş modelleri vardı. Peki sahibi olduğum şeyler nelerdi? Sadece 2008 model bir masaüstü bilgisayar, internet erişimi ve 1000 tl limiti olan bir kredi kartı hepsi bu(Akıllı telefonu yazmayı da unutmayım...)! Evet tüm olanaklarım bunlardı. Belki sen bunlardan daha fazlasına sahip olabilirsin. Belki de daha azına... Yine de sana ait olmayan şeylere değil sana iat olan ve hakkında karar vereceğin şeylere odaklanmalısın. Aksi takdirde kendini çözümsüzlüğe mahkum edersin. Ve bu seni sadece mızmız biri yapar.
-Çevrendeki insanlara karşı anlayışlı ol. "Nasıl bir bağlantı var?" diye kendine soruyor musun? Bu sana biraz saçma gelebilir. Ancak başarmak için herşeyden önce içsel bir huzura ihtiyacın var. Çevrendeki insanları bazen umursamazsın. Bazen de seni anlamadıklarını düşünürsün. Ve sürekli çevrenle bir çatışma yaşarsın! Bu çatışmalar piskoljini bozar. Sağlık düşünezsin dolayısıyla sağlıklı kararlar da veremezsin. Yerinde olsam çevremdeki insanlarla (kendi başarım için) iyi geçinirdim!
- Büyük hedefler koyma Etrafınızdaki insanlar (özellikle bazı başarılara imza atmış olanlar), sürekli hedeflerden bahsederler. "Çok büyük başarılar elde ettim" diyebileceğim tecrübelerim yok! Ancak başarıların olmazsa olmazı hedefler. Ancak hedefleri nasıl belirleyeceğiz? Hedefimiz ne olmalı?
"Günde 200 tane zorlu matematik sorusu çözmek". Belki de hedefimiz şudur:"Ayda 10.000.000 dolar kazanmak!".(Bu biraz iddialı mı oldu?). Birşeyleri başarmak için hedef belirlemek şart. Ancak hedefler her zaman başarıyı getirmiyor. Sanırım hedef koyarken kendini ve çevre şartlarını çok iyi değerlendirmelisin. Tutturması zor bir hedef belirlemek seni başarıdan uzaklaştıracaktır. Zamanla yılmana sebep olur. Daha da kötüsü sürekli kendini başarısız biri olarak değerlendirirsin. Bu da zamanla tembelliğe ve umutsuzluğa neden olur. Birşeyler yapacak enerjiyi kendinde bulamazsın. Belki de hedef belirlemek yerine bir hayal belirlemeli ve bu hayale erişmek için neler yapabileceğini değerlendirmelisindir. Tamam hayalin zengin olmak (ya da o zor sınavı geçmek). Şimdi bunun için ne yapacağını değerlendir. Daha sonra yapabileceğin şeyleri planla ve harekete geç!
- Büyük lokmaları parçala böylece yutması kolaylaşır. Vay canına! Nasıl bir cümle bu böyle! Sanırım onu çerçeveletip çalışma masana koyarsın. Neyse bu kadar şakalaşma yeter. Bazen büyük hedeflere ulaşmak için çok çalışman daha doğrusu birden çok şey yapman gerekebilir. Örneğin blog sitene binlerce trafik çekmek için bir taraftan içerik üretirken diğer taraftan sosyal medya için içerikler üretmeye çalışırsın(Bunu bazen ben de yapıyorum!). Bu işleri bazen çıkılmaz bir hale getirebiliyor. Bu yüzden adım adım gitmek daha yararlı olacaktır. Öncelikle blog siten için içerik üretmeye odaklanmalısın. İçerik üretme sıklığını azalttığın anda da sosyal medyadaki etkinliğini artırmalısın(Tabi tüm bunları tek başına çalıştığını farzederek yazıyorum.). Böylece işlerini küçük parçalara bölmüş olursun. Bu da konsantrasyonunu artırmak açısından yararlı olacaktır.
- Dikkatini topla ve motivasyonunu yüksek tut. Sanırım başarılı olmak için en önemli iki unsur motivasyon ve odaklanmak olsa gerek. Çünkü tüm gün motivasyonunuzu ve konsantrasyonunu korumak bile başlı başına bir başarı. Peki ama nasıl motive olabilirim? Sürekli motivasyonumu koruyabilir miyim? Motive olamıyorum! Motive olmamı ne sağlar? Aslında motivasyonum yüksek ama konsantre olamıyorum, konsantrasyonumu nasıl artırabilirim? Konsantrasyonu artırmak için ne tür yöntemler uygulayabilirim? Konsantrasyona etki eden faktörler nelerdir? Konsantrasyonumu güçlendirmek için neler yapmalıyım? Hadi bir de bu sorulara cevap arayalım!
Motivasyon Nedir?
Belirli bir amacı gerçekleştirmek için seni harekete geçirecek olan güce moitvasyon denir. Bu tanımdan hareketle, motivasyonun olması için bir amacın olmalı. Eğer bir amaç yoksa motive olamaman oldukça normal!
Motivasyonumu nasıl arttırabilirim?
Motivasyonun tanımından hareket edecek olursak, motivasyonunu sağlaman ve onu arttırman için öncelikli olarak bir amacın olmalı! Bir amacın var değil mi? Nedir o amaç? Derslerinde başarılı olmak, zayıflamak, daha çok para kazanmak, terfi etmek, kendi işini kurmak, affiliate gelirlerini artırmak vb. Demekki motivasyon için gereken amacın belli. Bir de bu amaçları gerçekleştirmen için seni harekete geçirecek güçten bahsedelim. Çünkü bu gücün ne bir tanımı var ne de nerede olduğunu gösteren bir işaret! Bu gücü sen yaratmalısın. Peki ama nasıl?
Motivasyon artırıcı şarkılar mı dinlesem? Motivasyon konuşmaları da iyi gelebilir. Tüm bunlar sizi dışarıdan motive edebilecek unsurlardır. Ancak etkileri hızlı geçer. Bir motivasyon konuşması sonrası "yarın başalayacağım", "Hemen harekete geçeceğim" diyebilirsin. Ancak ertesi gün uyandığında herşey eskisi gibi olacak.
Motivasyon kazanmak ve motivasyonunu artırmak için amaçlarına odaklanmalısın. Ama herşeyden önce bu amaca ne kadar ihtiyaç duyduğun önemli! Diyelim ki amacın zayıflamak! Peki zayıflayamazsan ne olur? Kendini belki biraz çirkin hissedersin! Taki biri sana "bu halinle de çok güzelsin" diyene kadar! Daha sonra zayıflamana gerek de kalmaz. Peki ya zayıflayamazsan çok büyük bir sağlık sorunuyla karşı karşıya kalacağını bilseydin? Amacın daha fazla para kazanmak değil mi? Fakat şu an aldığın maaşla geçimini sağlıyorsun. O maaşla karnını doyurabiliyorsun ve borçlarını ödeyebiliyorsun. Peki ya işini kaybedersen? Tüm bu örnekleri vermemin bir sebebi var. Senin motive olabilmen için veya seni harekete geçirecek enerjiyi ortaya çıkarabilmen için seçmiş olduğun amacı gerçekleştirmeye muhtaç olman gerekiyor. Eğer o amaç olmasa da yaşamına kaldığın yerden devam edebiliyorsan asla motive olamazsın!
Motivasyonumu artırmak için bir amaç belirlemeli ve o amacı gerçekleştirmek için mecbur hissetmem gerekli öyle mi? Peki sevdiğim işi yaparak motive olamaz mıyım? Elbette motivasyonunu artırma sebeplerinden biri de sevdiğin bir işle uğraşmaktır. Her ne kadar sevdiğin işle uğraşsan da, o sevdiğin işi yaparken çeşitli zorluklarla karşılaşabilirsin. Ya da canın sıkıldığı anlar olabilir. Bu durumda da kendini motive etmek için yine o işi yapmanı gerektiren koşullara odaklanmalısın.
Diğer bir konuya geçmeden önce motivasyonunu artırmakla alakalı söyleyeceğim son şey şudur: Cezalar ve ödüller. Eğer yapman gereken işe başlayamıyorsan bir türlü ya da canın çalışmak istemiyorsa hemen cezalara odaklan (Para kaybetmek, işini kaybetmek, çevren tarafından küçük görülmek, sosyal statü kaybı, alay edilmek, çevrendeki kişilerin seni aşşağlayan sözleri, tavırları ya da hareketleri ve benzeri...). Motivasyonunu korumak için ise ödüllere odaklan(Daha iyi bir hayat, daha iyi bir statü gb. ).
Şunu unutma ki, motivasyon bir işe başlamak için sana güç verir. Ancak çalışmayı sürekli ve etkin hale getirecek en önemli unsur konsantrasyondur. Yapman gereken bir iş olduğunu biliyorsun. Yapmak istediğin işi yapmak için çalışmaya başlıyorsun. Bu çalışma anı sürekli kesintiye uğrarsa nasıl başarılı olabilirsin ki?
Konsantrasyon Gücünü Artırma Yöntemleri: Konsantrasyonumu artırmak için ne yapmalıyım?
Konsantrasyonda kas gibi zamanla gelişir. Bunun için hemen bir çözüm bulabileceğini zannetmiyorum. Bu konu ile ilgili araştırma yaparken şunu da gördüm ki, bir çok uzman dikkat dağınıklığı ile dikkat eksikliğinin bir birine karıştırıldığından bahsediyor. Eğer dikkat eksikliğiniz süreklilik arz ediyorsa bu durumda dikkat eksikliği rahatsızlığı ile karşı karşıya olabilirsin. Bunun için muhakkak bir uzmana başvurmalısın. Bazen çevre şartlarına ve ogün kü piskolojimize bağlı olarak dikkat eksikliği ya da konsantrasyon bozukluğu yaşıyor olabiliriz. Bu sık yaşanan bir durumdur. Az sonra bununla nasıl başa çıkabileceğine ait bir takım ipuçları vereceğim( tabi ki bir uzman görüşü olarak kabul etmen gerekmiyor. Sadece uygula ve sonuçlarına bir bak derim!). Hadi başlayalım:
- Konsantrasyonunu bozan faktörler nelerdir? Bu faktörleri tespit edersen sorunu kolayca çözebilirsin. Eğer kalıtsal bir rahatsızlığın yoksa ya da kafa travmasına sebebiyet verecek bir kaza geçirmemişsen, konsantrasyonunu kaybettiren en büyük faktörler çevresel faktörlerdir.
- Çalışma alanını düzenle: Konsantrasyonunu bozan en önemli çevresel etmenlerden biri de çalışma ortamının düzenidir. Bazen rahatsız bir sandalyede çalışmak bile konsantrasyon kaybına sebep olabilir. Ya da boyu çok yüksek bir çalışma masası, uzun saatler boyunca çalıştığında seni yorabilir ve bu da kosantrasyon problemi doğurabilir. Çalışma ortamını fazla dağıtmamaya çalış. Çevrendeki nesneler ansızın gözüne takılırsa, yapman gereken işi bırakıp o nesne ile uğraşmana neden olabilir.
- Çalışırken bir şeyler atıştırmaktan vazgeç: Çalışırken bazen sakız çiğnerdim(Bazen de atıştırmalık yerdim tabi). Bu da konsantrasyonumu bozan faktörlerden biriydi. Artık molalarda birşeyler atıştırıyorum.
- Uzun saatler çalışacağım diye şartlanma: Çalışma süreni fazla uzatma. Konsantrasyon problemi yaşıyorsan daha uzun süre kendini çalışmaya zorlayarak daha verimli olamazsın. Beş ile on dakika kadar mola ver. Mümkünse temiz hava al!
- Sosyal medya bağımlısı isen, cep telefonunu kendinden uzaklaştır ve bildirimleri sessize al!
- İşine yaramayan sekmeleri kapat: Eğer bilgisayar karşısında çalışıyorsan işine yaramayan uygulamaları ve sekmeleri kapat.
- Etrafındaki kişilerin seni rahatsız etmesini istemiyorsan, çalışmaya başlamadan önce onları uyar. Yapacağın işin senin için ne kadar önemli olduğunu açıkla.
Bitirmeden önce şunları da eklemek istiyorum: Çoğu zaman konsantrasyon ve motivasyon sorunu yaşamamızdaki temel etken tembelliktir(Sağlık sorunlarını bundan ayırıyorum!). Bu tembelliğin sebebi ise zamanın kıymetini bilmediğimizden kaynaklandığını düşünüyorum. Bir düşünsene boşa geçirdiğimiz her anı üretmek için değerlendirdiğimizi. Hem motivasyonunu hem de konsantrasyonunu artırmak için zamanı nasıl tükettiğinin farkına varmalısın. Nasıl mı? Örneğin geçen bir hafta boyunca zamanını nasıl değerlendirdiğini bir kağıda yazmayı düşünür müsün? Örneğin saat kaçta uyandın? Saat kaçta uyudun? Uyandığın andan yattığın ana kadar geçirdiğin o süre zarfında neler yaptın? Ya bir boşluk ya da saçma sapan meşguliyetler göreceksin. Bu seni rahatsız ettiğin an hayatın işte o zaman değişecek ve bu boş zamanları daha yararlı aktivitelerle dolduracaksın! Umarım burada anlatılanların konsantrasyonunu ve motivasyonunu artırmak amacıyla bir yardımı olur. Okuduğun ve sosyal medya hesaplarında bu makaleyi paylaştığın için teşekkür ederim. İyi çalışmalar diliyorum.
Yorumlar
Yorum Gönder